Şerit testerelerde ilerleme hızı istenen yüzey kalitesi ve tolerans değerlerini elde etmek için önem arz eder. Şerit testereleri doğru ilerleme oranlarında çalıştırmak, bıçak ömrünün maksimum seviyeye çıkarılmasına yardımcı olur ve istenen yüzey kalitesinin elde edilmesini sağlar. Kesilecek her malzeme için şerit testere dönüş hızı ve ilerleme hızı (besleme oranı) arasında optimum bir denge kurulmalı ve uygun teknik parametrelerde kesim yapılmalıdır.
Şerit Testerelerde İlerleme Hızını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Şerit testerelerde ilerleme hızı; malzeme sertliği, boyutu ve şekli, karbür kılavuz kolların açıklık mesafesi, tezgah ana motor gücü ve kullanılan şerit türüne (Bi-metal, karbür v.s) göre ayarlanır. Teorik olarak şerit testere dönüş hızı ne kadar yüksekse, ilerleme hızı da o kadar yüksek olur.
Şerit Testere Tezgahlarında Dönüş Hızı
Şerit testere makinelerinde sabit, değişken kasnak, sonsuz değişken ve elektronik tahrik gibi çeşitli hız kontrolleri sağlanır. Günümüz tezgahlarında yaygın olarak inverter kontrol (frekans kontrollü değişken hız sistemi) kullanılmakta olup şerit dönüş hızı istenilen oranda ayarlanabilmektedir. Ayrıca yaygın olarak kullanılan PLC sistemlerde de m/dak veya farklı birimlerde ekranda dijital olarak anlık dönüş hızı belirtilmekte ve hassas olarak ayar yapılabilmektedir. Özellikle eski yapıdaki şanzımanlı modellerde belirli aralıklarla dijital hız ölçerler yardımıyla oto kontrol sağlanmalıdır.
Şerit Testerelerde İlerleme Hızı
Şerit testere makineleri sabit besleme ve hidrolik besleme gibi çeşitli besleme kontrolleri ile donatılmıştır. Besleme hızının da düzenli ve sabit olması önem arz eder.
Uygun ilerleme hızına ulaşmak için ise şunları sıralayabiliriz;
- Makine üzerinde yer alan lift (piston) keçeleri ve silindir gömleği belirli aralıklarla kontrol edilmeli, herhangi bir kaçak, aşınma veya hava yapma durumu varsa gerekli onarımlar yapılmalıdır.
- Hidrolik yağ tankında üretici firmanın önerdiği oranda marka ve numarada hidrolik yağ bulunmalıdır.
- İğne valf veya farklı mekanizma yapısına sahip hidrolik kısıcıda herhangi bir kaçak, sıyırma v.s olmamalıdır.
- Hidrolik tank üzerinde yer alan valf ve hidrolik hortumlar belirli aralıklarla kontrol edilmelidir.
- Mafsallı tezgahlarda kafa gergi yayları belirli aralıklarla kontrol edilmeli, kopan ve işlevini kaybeden yaylar uygun çap ve sarım sayısındaki yaylarla değiştirilmelidir.
Aşırı besleme oranları yüksek titreşim ve gürültülü bir kesim meydana getirir.
Bıçak tarafından oluşturulan talaşlar, doğru veya yanlış besleme hızları hakkında ipucu edinmenizi sağlar;
- Serbest kesim, kıvrık talaş, ideal besleme basıncını gösterir. Optimum kesme süresi ve uzun bıçak ömrü garanti edilir.
- Renksiz talaşlar, çok ağır bir besleme basıncını gösterir. Aşırı ısınma nedeniyle erken yıpranmanın yanı sıra sıyrılmış dişlere veya bıçak kırılmasına sebep olur.
- İnce, toz haldeki talaşlar çok hafif bir beslemeyi gösterir. Bıçak dişleri malzeme yüzeyine sürtünür ancak kesilmez.
Şerit testerelerde uygun hız ve besleme, bıçak hasarını önlemeye, malzeme israfını azaltmaya ve kullanım kolaylığı sağlamaya yardımcı olur. Kauçuğun ve bazı aşındırıcı içeren lifli plastiklerin ilerleme hızı seçiminden bağımsız olarak şerit testere bıçaklarına zarar vereceğini unutmayın!
“Şerit Testerelerde Kaynak Kırılması Nasıl Önlenir?” başlıklı blog yazımıza gidebilir ya da Kar-Tes Kesici Takımlar Blogu’muza geri dönebilirsiniz.